Różnorodne nazewnictwo, systematyka oraz pochodzenie rośliny, oczywiście w dużym skrócie. Ashwagandha (sankr.ashwa „koń”, gandha „zapach”) to również Witania ospała (Withenia somnifera) czy Żeń-szeń indyjski, Śpioszyn lekarski i Wiśnia zimowa. Należy do Psiankowatych (Solanaceae Juss.) rodziny roślin z rzędu Psiankowców, która Obejmuje 102 rodzaje, liczące około 2460 gatunków, występujących na wszystkich kontynentach z wyjątkiem okolic okołobiegunowych. To co je wyróżnia to obecność różnych alkaloidów. Do rodziny tej należy wiele roślin użytkowych tj.: ziemniak, pomidor, papryka, bakłażan, do znanych używek zaliczamy tytoń szlachetny, a stany odurzenia powoduje lulecznica i bieluń. Wiele gatunków jest wykorzystywanych leczniczo! Roślina naturalnie występuję w suchych rejonach klimatu tropikalnego oraz subtropikalnego, przywędrowała do nas z Indii, gdzie od wieków wykorzystywana była w tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej. Nazwa ajurweda określa pewnego rodzaju idee, typ medycyny oparty na holistycznym podejściu do zdrowia. Słowo „ajur” oznacza życie, a „veda” wiedzę, także w wolnym tłumaczeniu starohinduska sztuka medyczna oznacza „naukę o długowieczności”. W ajurwedzie wykorzystywano wszystkie części rośliny: kwiaty wykazują działanie moczopędne, liście obniżają gorączkę, owoce na owrzodzenia i bakteryjne zapalenia skóry, a nawet nasiona do walki z pasożytami wewnętrznymi. Jednak najpełniejsze spektrum właściwości posiada korzeń rośliny i kłącza i to właśnie one są najczęściej wykorzystywane dla zdrowia i dobrostanu dziś.
Skład i właściwości Ashwagandhy:
Świeżo zebrany korzeń ma bardzo intensywny zapach (jak już wskazywaliśmy w tłumaczeniu nazwa oznacza „koński smród”). Jednak w procesie suszenia traci nieprzyjemny aromat, a sproszkowany ma jasną, kremowo-żółtą barwę. Korzenie ashwagandhy zawierają: alkaloidy głównie nikotynowe: anaferynę, anahigrynę, witaninę, somniferynę i tropinę. Oprócz tego bogactwo fitosteroli (beta-sitosterol), witanolidy A-Y (laktony steroidowe), kumaryny, fenolokwasy i sitoindozyd. Związkami szczególnie istotnymi dla człowieka, aktywnymi farmakologicznie są witanolidy, wykazują działanie antyrakowe, cytostatyczne (zahamowanie rozwoju i podziału komórek rakowych) oraz uspokajające.
Jak wpływa Ashwagandha na ludzki organizm?
Wyciąg z Indyjskiego korzenia uspokaja i koi nerwy, zaś z drugiej strony pobudza działanie receptorów serotoninowych, dzięki czemu poprawia pamięć, ułatwia koncentrację, przyśpiesza uczenie się i przywraca ogólną sprawność intelektualną. Ashwagandha stymuluje funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego. Łagodzi epizody depresyjne, pomaga odzyskać dobry nastrój. Ma działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, korzystnie wpływa na libido u obojga płci, na układ rozrodczy. Badania kliniczne potwierdziły, że Ashwagandha chroni organizm przed rozwojem chorób nowotworowych i autoimmunologicznych, neutralizuje wolne rodniki, spowalnia procesy starzenia. Pobudza siły witalne i naturalną odporność organizmu. Ma wysokie stężenie żelaza, pobudza procesy krwiotwórcze i zwiększa wrażliwość na insulinę, co wywiera dobry wpływ na trzustkę. Wyciąg z Żeń-szenia indyjskiego chroni wątrobę przed działaniem toksyn i metali ciężkich. Hamuje rozwój choroby wrzodowej układu pokarmowego, korzystnie wpływa na proces uwapnienia kości oraz funkcjonowanie tarczycy. Preparaty Ashwagandhy przyspieszają wzrost masy mięśniowej oraz przyspieszają wydolność tlenową i siłową organizmu.
Interakcje, działania niepożądane, skutki uboczne stosowania Ashwagandhy.
Osoby chorujące na Hashimoto czy nadczynność tarczycy, przyjmujące hormony, powinny skonsultować ewentualną suplementację z lekarzem. Nie powinny Ashwagandhy stosować kobiety w ciąży oraz karmiące piersią, osoby przyjmujące leki przeciwpadaczkowe i środki znieczulające. Długotrwałe przyjmowanie korzenia Witani ospałej może przynieść działania uboczne w postaci pieczenia i swędzenia skóry oraz nasilenia ewentualnych skłonności do przebarwień skóry. W okresie stosowania nie należy używać alkoholu, łączyć z lekami uspokajającymi czy przeciwlękowymi w szczególności zawierających barbiturany.
